Afshin Ellian: zonder persvrijheid geen mensenrechten – بدون آزادی رسانه‌ها حقوق بشر بی‌معناست

door Johan van der Tol (RNW)

Perzische vertaling: Samiar Sheybani (PDN)

‘Waar geen journalisten zijn, worden mensenrechten geschonden.’ Afshin Ellian die 22 jaar geleden als vluchteling uit Iran naar Nederland kwam, weet als geen ander wat persvrijheid betekent. ‘De Dag van de Persvrijheid is veel belangrijker dan de Dag van de Arbeid.’

در جایی که کار روزنامه نگاری در قید و بند است، حقوق بشر نقص شده است. افشین الیان از ایران ۲۲ سال هست که در هلند زندگی‌ می‌کند. او معانی آزادی بیان را بخوبی حس و لمس می‌کند از دید او “روز آزادی مطبوعات” مصادف با پنج ماه می بسیار پر معناتر از “روز کارگر”است.

Publicist en rechtsfilosoof Afshin Ellian mag zich dit jaar ambassadeur van de Persvrijheid noemen. Hij vraagt in het bijzonder aandacht voor zijn landgenote Hengameh Shahidi. Deze journaliste werd tot een jarenlange celstraf veroordeeld na de massale protesten in het voorjaar van 2009 tegen de uitslag van de presidentsverkiezingen.

Ze zit onder erbarmelijke omstandigheden vast in de Evin-gevangenis in Teheran. Ellian denkt dat hijzelf en de Westerse wereld invloed kunnen uitoefenen op het lot van Shahidi.

در جایی که کار روزنامه نگاری در قید و بند است، حقوق بشر نقص شده است. افشین الیان، اهل ایران، ۲۲ سال است که در هلند زندگی‌ می‌کند. او معنی «آزادی بیان» را به خوبی حس و لمس می‌کند. از دید او «روز آزادی رسانه‌ها»  بسیار پر معناتر از «روز کارگر» است.

این روزنامه نگار و فیلسوف حقوق از سال جاری، سفیر آزادی رسانه‌ها است. او خواستار توجه جامعه بین‌الملل به همکار خود هنگامه شهیدی است. شهیدی پس از تحولات انتخابات ۲۰۰۹ در ایران از جمله دستگیرشدگانی است که سالها به زندان محکوم شده است.

‘Het bewind in Teheran is erg gevoelig. Ook voor mijn teksten. Van betrouwbare bronnen heb ik gehoord dat ze die regelmatig vertalen en naar Teheran sturen. Omdat ik de publieke opinie kan beïnvloeden. Dat is natuurlijk heel negatief voor het regime. Teheran heeft niet zoveel vrienden in de wereld en ze hebben Europa nodig voor heel veel economische activiteiten. Per jaar drijft Iran voor bijna een miljard euro handel met Nederland.’

Ellian, die wegens zijn uitgesproken mening over de islam extra wordt beschermd, haalde zich eerder de woede van moslims op de hals, onder meer door de islam ‘een structurele wantoestand’ te noemen ‘die al 1400 jaar alle aspecten van de opvoeding, cultuur, economie, politiek en omgangsvormen overheerst’.

الیان می‌گوید: «نسیم ِاثر نوشته‌های خودم را از تهران حس می‌کنم . از منابع معتبر بارها شنیده‌ام که مقاله‌هایم ترجمه شده و به آنجا می‌رسد. نقشی‌ که می‌توانم داشته باشم برای رژیم تهران خوشایند نیست. حکومت تهران مناقشه‌های بین‌المللی  محدودی دارد و آنها برای فعالیت‌های اقتصادی به اروپا نیاز دارند. در سال، ایران حدود یک میلیارد یورو با هلند تبادل اقتصادی دارد.»

افشین الیان، بخاطر ابراز عقایدش در رابط با اسلام، با تدابیر امنیتی زندگی‌ می‌کند. او معتقد است که اسلام همهء جنبه‌های آموزش‌ و پرورش، ارتباطات، فرهنگ، سیاست و بسیاری از امور زندگی‌ جامعه بشری را تحت سلطه قرار داده است.

Beledigend

In zijn ogen staan persvrijheid en religies als islam en christendom elkaar in de weg: ‘De islam in zijn zuivere vorm en de persvrijheid zijn moeilijk verenigbaar met elkaar. Maar dat geldt ook voor het christendom. Die religies verkondigen een absolute waarheid. En dus kan alles wat een journalist schrijft beledigend zijn. Het duurde heel lang voordat het Vaticaan de persvrijheid aanvaardde. Nou, dat geldt ook voor de islam.’

Toch wil Ellian onderdrukking van de pers niet direct aan religie koppelen, maar aan het totalitarisme van sommige regimes. ‘Of dat nu uit religie, communisme of iets anders voortkomt. In Iran werden in 2009 zelfs contacten met buitenlandse journalisten strafbaar, net als in Tibet en Noord-Korea.’

تهدیدات

از دید افشین الیان، حقوق بشر، مذاهبی چون اسلام و مسیحیت را بر سر راه خود دارد. قوانین اسلامی با آزادی مطبوعات سازگاری ندارد و چنین چیزی در مسیحیت هم وجود دارد.  بنابراین، آنچه که یک روزنامه نگار به نقد می‌کشد توهین آمیز است. مدت زمانی طولانی سپری شده تا واتیکان سر تعظیم در برابر آزادی رسانه‌ها فرود آورد و این روند باید برای اسلام هم صورت گیرد.

افشین الیان در نظر ندارد همه محدودیت‌های رسانه‌ها را به مذاهب پیوند دهد. او بر این بارو است که در نظام‌های توتالیتر مانند ایران چنین مواردی دیده می‌شود: «مواردی همچون مذهب و یا کمونیست و چنین مثال‌هایی‌ باعث می‌شود که اگر در ایران یک خبرنگار باشی‌ و با دنیای بیرون در ارتباط باشی‌ متهم بشوی. دقیقا مانند تبت و کره شمالی.»

Waarheid ontrafelen

Journalisten moeten volgens Ellian de vrijheid hebben om te ‘deconstrueren’, om de bestaande waarheden te ontrafelen en aan de bel te trekken als de samenleving toch niet zo rechtvaardig in elkaar zit als wordt voorgespiegeld. Ook provocaties zijn soms nodig om bestaande ‘waarheden’ aan te pakken, zegt Ellian.

‘Dat hebben de Europeanen ook gedaan tijdens de godsdienstoorlogen en de Verlichting van de zeventiende en achttiende eeuw. Dat is eigenlijk het tijdperk waarin de islamitische wereld nu verkeert. Er is ook geen oorlog tussen de islam en het Westen, maar een burgeroorlog in de islamitische landen. Soms wordt die letterlijk met wapens uitgevochten, soms alleen met de pen.’

بازگوئی حقایق

به عقیده الیان یک روزنامه نگار باید به قدری آزاد باشد که بتواند هر چیزی را تفکیک و نقد کند؛ از حقایق پرده بردارد و جامعه را در ارتباط با آنچه که می‌تواند خطر ساز باشد آگاه سازد. همچنین اگر ضروریست  در مواقع لزوم در رابطه با حقایق، تحریکاتی را پدید آورد.

چنین مواردی را اروپایی‌ها در زمان جنگهای مذهبی‌ و آگاه سازی‌هایی‌ در سده‌های هجده و نوزدهم انجام داده‌اند. اکنون زمانی‌ است که دنیای اسلام آن  تجربه را می‌گذارند. ما الان جنگی میان اسلام و غرب نداریم ولی‌ ببینید جنگی که در کشورهای اسلامی بین خود شهروندان است. در این کشمکش و نبرد از سلاح گرم استفاده می‌شود تا استفاده از یک قلم.

Angst voor skype

Volgens persvrijheid-ambassadeur Ellian is het aantal bedreigingen voor journalisten wereldwijd alleen maar toegenomen. Juist omdat journalisten machtiger zijn geworden en omdat ze sneller kunnen berichten.

‘Nu kun je live of binnen enkele minuten verslag van iets doen. Via skype of andere elektronische middelen. Dat wordt als een beangstigend fenomeen gezien door despoten.’ Daarbij kan het gevaar behalve van staten ook van andere machten komen. ‘Denk daarbij aan de drugskartels in Mexico en de Italiaanse maffia.’

ترس از ارتباطات

از نظر سفیر آزادی مطبوعات، افشین الیان، تهدیدها و خطرهای که روزنامه نگاران با آن دست و پنجه نرم می‌کنند رو به افزایش است، بدلیل آنکه قدرت این صنف بالا رفته و ارتباط در سریعترین زمان ممکن از جایی به جای دیگر برقرار شده است .

الیان می‌گوید: «در حال حاضر در کم‌ترین زمان ممکن رخداد و حادثه‌ای را می‌شود به صورت زنده گزارش کرد. نرم‌افزارهای ارتباطی‌ که به‌وسیله پیشرفت علم الکترونیک صورت می‌گیرد باعث ترس مستبدان و دیکتاتورها شده است. ولی‌ در این میان، نیرو‌هایی‌ هم سود می‌برند  که از جمله آنها، ارتباط کارتل‌های بزرگ قاچاق مواد مخدر در مکزیک با مافیا ایتالیاست.»

Volgens Ellian kan het belang van de Dag van de Persvrijheid niet genoeg worden onderstreept. ‘Ik beledig daarmee een hele hoop sociaal-democraten, maar De Dag van de Persvrijheid is eigenlijk belangrijker dan de Dag van de Arbeid. 1 Mei is een nostalgische dag, ooit belangrijk maar nu nietszeggend. Het stakingsrecht, arbeidsomstandigheden zijn ( in Nederland – JvdT) allemaal geregeld.’

‘Maar de echte dag die van belang is voor de democratie en mensenrechten is de Dag van de Persvrijheid. Waar geen journalisten zijn, worden mensenrechten geschonden.’

الیان می‌‌افزاید: «اهمّیّت روز آزادی سانه‌ها باید بیشتر مورد توجه محافل باشد. روی سخن من به احزاب دمکرات است. روز آزادی رسانه‌ها نقش مهمتری از روز کارگر که زمانی‌ اهمّیّت داشت، ایفا می‌کند. اعتراضات کارگری، اعتصاب‌ها و چنین فعالیت‌هایی صورت گرفته و حالا نوبت به روز آزادی رسانه‌هاست تا در آن، روزنامه نگران بازگو کنند که  صدای جامعه هستند.»

___________________________

افشین الیان (۴۵ ساله) در تهران به دنیا آمده است. به دلیل فعالیت‌های سیاسی در ایران، مجبور به ترک وطن در سال ۱۹۸۳ شد؛ به افغانستان رفت و از آنجا در سال ۱۹۸۹ به هلند آمد. الیان استاد دانشگاه لیدن در هلند در رشته‌های علوم سیاسی-اجتماعی، تمدن و فرهنگ هاست. او همچنین روزنامه‌نگار و پژوهشگر نقش اسلام در زندگی‌ اجتماعی است. الیان به دلیل سخنرانی‌‌هایش در مورد اسلام او تحت تدابیر امنیتی بسر میبرد.

منبع: تارنمای بخش جهانی رادیو هلند

برگردان پارسی: سامیار شیبانی – شبکه ایرانیان هلند

BRON: Radio Netherlands