Door Pejman Akbarzadeh
pejman.akbarzadeh2@gmail.com
PDN – In de jaren tachtig was de Perzischsprekende gemeenschap in Nederland de enige die verschillende benamingen gebruikte om de eigen taal mee aan te duiden: ‘Perzisch’, ‘Farsi’ en ‘Dari’. Dit heeft veel verwarring teweeggebracht onder Nederlanders over welke van deze benamingen nu de juiste is?
‘Farsi’ (een Arabische verbastering van het woord ‘Parsi’), is de inheemse benaming voor ‘Perzische taal’. Net zoals de Chinezen hun eigen taal aanduiden met ‘Hanyu’ terwijl de Nederlanders de taal aanduiden met ‘Chinees’, de Zweden hun taal ‘Svenska’ noemen (‘Zweeds’ in het Nederlands) en de Spanjaarden het hebben over ‘español’ (‘Spaans’ in het Nederlands), gebruiken de Perzen (Iraniërs) de term ‘Farsi’ of ‘Parsi’ om hun moedertaal aan te duiden.
In het Nederlands heeft deze taal echter altijd bekendgestaan als ‘Perzisch’ (‘Persian’ in het Engels). Maar sommige Perzischsprekende immigranten in Nederland (vooral in de jaren tachtig en negentig) bleven ook in het Nederlands ‘Farsi’ zeggen als ze het over hun taal hadden en het woord werd algemeen geaccepteerd in Nederland.
Wanneer je het in Nederland hebt over ‘Perzisch’, kunnen mensen direct een verband leggen met verschillende welbekende aspecten van de Perzische cultuur en geschiedenis, zoals het Perzische tapijt, de Perzische kat, de Perzische keuken, de Perzische Golf, Perzische literatuur enzovoorts. Maar met ‘Farsi’, dat alleen duidelijk is voor Perzischsprekende mensen zelf en een paar andere nationaliteiten in het Midden Oosten, gaat deze associatie verloren.
De Academie voor de Perzische Taal en Literatuur (Farhangestan) in Teheran heeft ook een uitspraak over deze kwestie gedaan en heeft ieder gebruik van het woord ‘Farsi’ (in plaats van Perzisch of Persian) in Westerse talen verworpen.
In de eerste alinea van de verklaring staat: ‘Perzisch is eeuwenlang in allerlei soorten publicaties, zowel in culturele, wetenschappelijke als diplomatieke documenten gebruikt, daardoor heeft het een zeer belangrijke historische en culturele connotatie. Het veranderen van Perzisch in Farsi zou deze belangrijke geschiedenis tenietdoen. Het veranderen van Perzisch in Farsi zou de indruk kunnen wekken dat het om een nieuwe taal gaat, en dat zou heel goed de bedoeling kunnen zijn van sommige mensen die Farsi gebruiken.’
Alle internationale radiostations die ook in het Perzisch uitzenden (bijvoorbeeld VOA, BBC, DW, RFE/RL enzovoort) gebruiken de benaming ‘Persian Service’ (Perzische Dienst) in plaats van het onjuiste ‘Farsi Service’. Hetzelfde geldt voor de Amercian Association of Teachers of Persian, het Centre for Promotion of Persian Language and Literature, en diverse Amerikaanse en Europese vooraanstaande universiteiten (waaronder Yale University, Oxford en Columbia).
In Nederland zijn tot nu toe ook twee Perzisch-Nederlandse woordenboeken verschenen waarvan de titel luidt ‘Perzisch-Nederlands Woordenboek’. Aan de Rijksuniversiteit Leiden, het toonaangevende instituut voor Perzisch taalonderwijs in Nederland spreekt men van ‘Perzisch’ om deze taal aan te duiden. Hetzelfde geldt voor de Nederlandse vertalingen van klassieke en moderne Perzische literaire werken.
Sommigen geloven ten onrechte dat de officiële taal van Iran (Perzië), ‘Farsi’ zou moeten worden genoemd, terwijl de taal die in Tajikistan en Afghanistan wordt gesproken zou moeten worden aangeduid met ‘Dari’ en dat ‘Perzisch’ zou moeten worden gebruikt als verzamelnaam voor deze beide talen! Het verschil tussen het Perzisch dat wordt gesproken in Iran, Afghanistan of Tajikistan is echter niet wezenlijk en niet groot genoeg om een dergelijk onderscheid te maken.
Kijk maar eens naar het volgende voorbeeld. Een Egyptenaar en een inwoner van Qatar voeren een gesprek in het Arabisch. Ze zullen op een heleboel problemen stuiten en elkaar niet makkelijk kunnen begrijpen. Desondanks wordt de taal die zij spreken ‘Arabisch’ genoemd. Er is niemand die het ook maar zou proberen om hun beider dialecten apart te benoemen en te spreken van ‘Qatari’ en ‘Egyptisch’. Echter Perzen (Iraniërs), Tajiken en Afghanen kunnen in het Perzisch een gesprek voeren en elkaar zonder problemen verstaan. Waarom zouden hun dialecten dan apart moeten worden geclassificeerd en met verschillende benamingen worden aangeduid?
Het gebruik van ‘Farsi’ in het Nederlands (dat gangbaar is geworden in de jaren tachtig) in plaats van ‘Perzisch’ is net zo onjuist en vreemd als wanneer men zou spreken van ‘Farsi Golf’ in plaats van ‘Perzische Golf’.
——
* Volg “Persian Dutch Network” op FACEBOOK
* DIGITALE NIEUWSBRIEF: Mogen we u op de hooste houden van PDN activiteiten? Mail naar: info@persiandutch.com
– LEES OOK: De Perzische taal: een Inleiding